Kamuya ait 18 tesis
1994’e kadar böyle satışlar yasaktı
Mali krizler yaklaşınca neoliberalizmin ilk ezberi kamuya ait varlıkları sermayedarlara transfer etmek oluyor. Aynı sürecin benzeri 1994 Krizi’nin ardından yaşanmıştı. Krizle birlikte özelleştirmelerin önündeki engeller bir bir kaldırıldı. Taşınmazların özelleştirilmesine ilişkin kamu yararı gözetilme şartı da 1994 yılının Kasım ayında çıkarılan 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunla kaldırıldı. Kanuna göre Hazine sadece gelir elde etmek için taşınmaz satışları yapabilir hale getirildi. Böylece sosyal tesisler satılırken kamu yararının gözetilmesine gerek kalmadı. Ancak bu maddeden en çok kanunun geçmesinden 8 yıl sonra iktidara gelecek olan AKP faydalandı. Merkez Bankası’nın verilerine göre 1994 ile 2002 arasındaki 8 yılda Hazine’ye otel ve tesislerin satışından 445,9 milyon dolar para girmişti. 2003’ten 2011’e kadar geçen 8 yılda bu tutar 4 milyar 410 milyon dolara yükseldi. AKP dönemindeki 8 yıl, önceki 8 yıldan tam 10 kat daha fazla otel ve sosyal tesis satıldı. 2014 yılına gelindiğinde ise bu tutar cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. 1994’ten 2002’ye kadar otel ve sosyal tesis satışından elde edilen paranın 10 misli yalnızca 2014 yılında elde edildi. 2014 yılında otel ve tesislerin satışından Hazine’ye tam 4 milyon 828 milyon dolar girdi.
2010’dan sonra satışlar yavaşladı
Kamunun elinde olan ülkenin en değerli arazilerine kurulu sosyal tesisler, sermayedarların iştahını kabartıyordu. AKP iktidarının ilk yıllarında satılan KİT’lerin deniz kıyısındaki sosyal tesisleri hızla satılmaya başladı. Ancak KİT’lerin tasfiyesi tamamlanınca sosyal tesislerin satışlarında da yavaşlama yaşandı. Ta ki, Hazine, borçları yüzünden zor duruma gelene kadar. Bugün ise kamu arazileri ve bu araziler üzerindeki sosyal tesisler alelacele satılmaya çalışılıyor. O kadar ki, taşınmazların satışında satın alacak olan sermayedarlara da teşvikler sıralanıyor. Bu taşınmazları satın alan kişi, KDV muafiyetinden, 4 yıla kadar taksit imkânından faydalanabiliyor. Üzerine tapu harcına da para vermiyor.
Beşiktaş Boğaz, Didim, Gökçeada, Kuşadası, Manavgat, Seferihisar, Karacabey, Çanakkale merkez, Edremit, Menderes Gümüldür, Kandıra, Ula, Perşembe, Süleymanpaşa Kumbağ ve Marmaris’teki 18 eğitim kampı ve sosyal tesis Cumhurbaşkanlığı kararıyla Özelleştirme İdaresi’ne devredildi.
4264 sayılı karara göre buralardaki kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan arazi ve tesisler Özelleştirme İdaresi eliyle satılabilecek, kiralanabilecek, işletme devri ya da kat/arsa karşılığı inşaat yaptırılabilecek.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
“Ekli listede yer alan taşınmazların ve üzerilerinde bulunan yapıların (varlıkların);
1. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından değerlendirilmek üzere özelleştirme kapsam ve programına alınmasına,
2. Varlıkların satış, kiralama, işletme hakkının verilmesi, mülkiyetin gayrı ayni hakların tesisi, gelir ortaklığı modeli ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar veya kat/arsa karşılığı inşaat yaptırma yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte uygulanarak özelleştirilmesine,
3. Özelleştirme İşlemlerinin 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlanmasına karar verilmiştir.”
Yorumlar